Pieniędzy nie ma i nie będzie? Zrobili ludzi w konia z rządowymi dotacjami na gazowe piece i termomodernizację

Widmo bankructwa krąży nad rządowym programem

Program Czyste Powietrze jest na skraju bankructwa – ostrzegają aktywiści Polskiego Alarmu Smogowego i Fundacja Instrat. - W ostatnich dniach dotarły do nas informacje o rosnących zaległościach w wypłatach środków z tego programu – mówi Andrzej Guła, lider organizacji.

– Informacje potwierdził resort  klimatu i środowiska. Wiemy, że luka wynosi już ponad 300 milionów złotych i każdego tygodnia rośnie o kolejne 100 milionów. Do końca lutego kwota niewypłaconych pieniędzy wzrośnie do 700 milionów złotych. To sytuacja niedopuszczalna. Mówimy o co najmniej kilkunastu tysiącach rodzin, które poniosły koszty ocieplenia domów i wymiany źródła ciepła i teraz oczekują na refundację – oburza się Guła.

Czytaj też Inwestycja gigant pod Nowym Sączem. Budują to za 780 milionów złotych [ZDJĘCIA]

A było tak pięknie…

Program Czyste Powietrze, prowadzony przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej udziela dotacji do wymiany starych kotłów i ocieplenia domów od 2018 roku. Popularność Programu powoli rosła: w 2019 roku złożono 85 tysięcy wniosków, w 2023 – już 217 tysięcy. W ciągu pięciu lat programu liczba wniosków sięgnęła 754 tys. Do wymiany pozostało jeszcze około 2,7 miliona kotłów. Sytuacja smogowa z ostatniego tygodnia, kiedy polskie miasta, w tym Nowy Sącz,  znalazły się na czołowych miejscach najbardziej zanieczyszczonych miast na świecie pokazuje, że problem zimowego smogu wciąż trwa.

W ostatnich tygodniach premier Donald Tusk deklarował działania na rzecz walki ze smogiem poprzez błyskawiczną, na wielką skalę termomodernizacją. Premier wyraził jednocześnie nadzieję, że w drugiej połowie roku Polska stanie się rekordzistą w skali Europy jeśli chodzi o tempo zmian w tej dziedzinie. Polski Alarm Smogowy oraz Instrat wskazują, że bez natychmiastowych działań ze strony rządu Programowi Czyste Powietrze grozi wyhamowanie, a realizacja tych obietnic nie będzie możliwa.

- Dziwi nas dysproporcja pomiędzy deklaracjami rządu i zapowiedziami przedwyborczymi a mizernym wsparciem, jakie obecnie otrzymuje Program Czyste Powietrze – powiedział prezes Fundacji Instrat Michał Hetmański – zaliczka RePower EU, jaką otrzymała Polska wynosi ok. 22 mld zł. Apelujemy o przeznaczenie 2 mld zł z tych środków na wsparcie  programu– taki postulat umieściliśmy w naszym wspólnym apelu do premiera Donalda Tuska. Pieniądze w budżecie są, potrzebna jest jednak determinacja rządu by znalazły się w Programie Czyste Powietrze – dodaje Hetmański.

Polski Alarm Smogowy oraz Fundacja Instrat wystosowały apel do premiera Donalda Tuska w sprawie podjęcia działań usprawniających PCZP i ratujących go przed zapaścią finansową. Organizacje te apelują do premiera przeznaczenie 2 miliardów złotych z RePower Europe na program Czyste Powietrze i pilne działania w kierunku odblokowania środków KPO na ten cel, a w dalszej kolejności środków Funduszu Spójności i innych niezbędnych źródeł finansowania. . Jak podkreślają autorzy apelu działania te są konieczne, ponieważ  Polska jest krajem o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu w całej Unii Europejskiej, które przyczynia się każdego roku do ponad 40 tysięcy przedwczesnych zgonów.

Czytaj też Ta ulga podatkowa w PIT-ach 2024 pozwoli sporo zaoszczędzić. Nie wszyscy o niej wiedzą

Szukanie winnych

Nowa  polityczna ekipa o bliskie bankructwo Programu Czyste  Powietrze oskarża swoich poprzedników i twierdzi, że  stary rząd nie zabezpieczył nowych środków finansowych dla Narodowego Funduszu ochrony Środowiska i ten nie miał co przekazać na konta funduszy wojewódzkich bezpośrednio rozliczających dotację.

Kurek z pieniędzmi został zakręcony już w połowie grudnia ubiegłego roku, tymczasem szacuje się, że co tydzień potrzeba na wypłaty 100 mln zł. Pieniędzy nie ma też resort  klimatu i ochrony środowiska.

Czytaj też Podwyżka opłat na autostradzie A4. Tak nas trzepnie po kieszeniach nowy taryfikator  

Szukanie pieniędzy

Wedle zapewnień szefowej ministerstwa Pauliny Hennig-Kloski nikt nie odejdzie od kasy z kwitkiem. Każdy komu dotacje przyznana, pieniądze otrzyma, choć z pewnym poślizgiem. Jak informuje Hennig-Kloska w ministerstwie pilnie szukane są sposoby na rozwiązanie problemu – i doraźnie, by wypłacić zaległe pieniądze, i docelowo.

Nowy rząd nie ma zamiaru rezygnować z programu Czyste Powietrze, uspokaja Paulina Hennig-Kluska – wręcz przeciwnie program ma być rozwijany o nowe możliwości i dodatkowe fundusze.( jagienka.michalik@sadeczanin. nifo)