Dorsz w majonezie to specyficzne danie, które zna każdy Słowak

W segmencie tradycyjnych specjałów rybnych firma posiada standardowy udział w rynku na poziomie 60%. Ryba Žilina wyprodukuje dziennie aż 12 ton, miesięcznie aż 300 ton tego produktu. Firma zatrudnia około 450 pracowników. Właścicielem firmy jest 30. najbogatszy Słowak – Jozef Antošík, będący jednocześnie właścicielem klubu piłkarskiego MŠK Žilina.

Słowackie miasto Żylina położone jest u trzech rzek. Przez miasto przepływa rzeka Wag (Váh), która jest najdłuższą rzeką na Słowacji, której długość wynosi 403 km. Powyższe fakty predestynowały Żylinę do m. in. handlu rybami.

W Żylinie powstał pierwszy zakład przetwórstwa rybnego pod nazwą: Żylińska Fabryka Wędzenia i Konserwowania Ryb już w 1892 roku. Jednak po pewnym czasie fabryka przestała działać. Nawiązując do tej tradycji, w 1924 roku wybudowano nowy Zakład produkcji konserw rybnych i od tego momentu została napisana historia firmy Ryba Žilina. Zakład zmienił strukturę i nazwę w 1932.

Firma została zarejestrowana w rejestrze handlowym pod nazwą Eletko – przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją konserw rybnych, musztardy i bryndzy. Firma Ryba z pierwszym zakładem produkcyjnym w Bratysławie powstała w czasie wojny w 1942 roku. Firma Ryba uzyskała pozycję monopolisty w dostawach ryb. Została wyłącznym importerem i odbiorcą ryb morskich, konserw i innych przetworów rybnych.

Po wojnie w fabryce zmieniło się kilku administratorów krajowych. W 1949 roku fabryka Eletko została znacjonalizowana i przeszła pod zarząd państwowego przedsiębiorstwa Ryba. Firma Ryba Žilina została założona w 1992 roku, jako następca dawnego przedsiębiorstwa narodowego Ryba, który działał w trzech słowackich miastach – w Bratysławie, Koszycach oraz Żylinie. Firma jest dziś największym przetwórcą ryb na Słowacji.

W segmencie tradycyjnych specjałów rybnych firma posiada standardowy udział w rynku na poziomie 60%. Głównym produktem fabryki był od 1954 roku dorsz i do dziś dorsz w majonezie to specyficzne danie, które zna każdy Słowak, bo do dziś nie produkuje się go nigdzie indziej na świecie, tylko na Słowacji. W 2001 roku Ryba Žilina jako pierwsza wprowadziła na rynek dorsza w majonezie Exklusiv w wyższej jakości premium, który zawiera 45% gotowanego mięsa z dorsza alaskańskiego.

Ryba Žilina wyprodukuje dziennie aż 12 ton, miesięcznie aż 300 ton tego produktu. Dokładnie tyle, ile wynosi miesięczne spożycie dorsza przez Słowaków. Dorsz łowiony jest aż 20 tysięcy kilometrów od Żyliny w Morzu Beringa. Zamrożone filety z dorsza płyną statkami z Alaski przez Kanał Panamski do portu w niemieckim mieście Cuxhaven, czasem dłużej niż 2 miesiące. Stamtąd dorsz udaje się ciężarówką na ostatnią część swojej podróży prosto do Żyliny.

W 2013 roku nowym właścicielem Ryba Žilina staje się spółka Preto. Dzięki temu połączeniu firma stała się znacznie silniejszym graczem na słowackim rynku spożywczym, nie tylko w obszarze produkcji, ale także logistyki i dystrybucji. Przejęła również siostrzaną firmę logistyczną Pretolog, która jest liderem w logistyce towarów mrożonych i chłodzonych. Firma dowozi produkty do ponad 6 600 punktów.

Dziennie przetwarza 1 700 zamówień, wysyła 49 000 kilogramów mrożonego towaru oraz 4 000 kilogramów dóbr trwałego użytku. Towary rozwozi pomocą 73 pojazdów.
Firma była pierwszym producentem dorsza na Słowacji, który w 2015 roku usunął z receptury sztuczne słodziki, dodał proporcję zdrowych warzyw i ograniczył sztuczne konserwanty do niezbędnego minimum.

Firma odnosi sukcesy o czym świadczy uzyskanie nagrody Slovakia Best Managed Companies 2023 i stała się tak jedną z najlepiej zarządzanych firm na Słowacji. Firma Ryba Žilina w tym roku świętuje 100-lecie założenia zakładu i 70-lecie wprowadzenia do produkcji dorsza. W firmie obecnie pracuje około 450 pracowników.

Na czele firmy stoi Jozef Antošík, który według rankingu Forbesa za rok 2023 30. Najbogatszym Słowakiem z majątkiem szacowanym na 100 milionów euro (około 427 milionów złotych). Przedsiębiorca wzbogacił się na prywatyzacji i późniejszej sprzedaży papierni w Żylinie nordyckiemu inwestorowi Metsä Tissue. Jest również pasjonatem piłki nożnej.

Jest właścicielem jednego z najlepszych klubów piłkarskich na Słowacji MŠK Žilina i stara się kształcić także młodych piłkarzy. Wychowywanie młodzieży jest filozofią klubu, który ma jedną z najlepszych akademii piłkarskich na Słowacji. W sezonie 2022/2023 w rankingu najmłodszych drużyn w 60 najwyższych rozgrywkach świata ukazało się, że średnia wieku piłkarzy MŠK Žilina wyniosła 21,3 lata i była najniższa wśród 500 światowych drużyn. (Martin Barčík) Fot. Ryba Žilina

Żródła:

• O nás | História spoločnosti (rybazilina.sk)
• PRETOLOG - líder v logistike potravín
• HNonline.sk - Sto rokov rybích lahôdok zo Žiliny
• Jozef Antošík - Rebríček: Najbohatší Slováci 2023 - Forbes
• Najmladšia zostava na svete, v počte odohratých minút odchovancov druhí » MŠK Žilina (mskzilina.sk)
• Slovenská chuťovka treska v majonéze oslavuje 70 rokov. (forbes.sk)
• Päť vecí, čo ste nevedeli o legendárnej žilinskej treske + SÚŤAŽ o ryby na Vianoce | Nový Čas (cas.sk)
• Jozef Antošík: Manažérske rozhodnutia bývajú aj intuitívne | Žilinský večerník (zilinskyvecernik.sk)