Wspomnienia Zofii Skąpskiej to samo życie

Od wydawcy:

Dziwne jest serce kobiece… tom 3 Wspomnienia z Ząbkowic i Krakowa Zofii z Odrowąż-Pieniążków Skąpskiej kończy niezwykłą sagę rodzinną spisywaną przez sześćdziesiąt –lat. Autorka, w powojennej sytuacji politycznej kraju, podejmuje z mężem raz jeszcze wyzwanie pracy zawodowej, tym razem w Ząbkowicach Śląskich. Owdowiała ostatnie dziesięć lat życia spędza w Krakowie. Bohaterami, jak w całej trylogii, są prawdziwe osoby, a tłem autentyczne wydarzenia.

Teatr Polskiego Radia zrealizował dwa słuchowiska na kanwie poprzednich tomów.

Można by nazywać ten tom „Kres ziemiaństwa”, ale dla autorki emocjonalnie i duchowo kresem nie jest. Pomimo świadomości tego, co niosą przemiany lat 1944/1945 i mimo podeszłego już wieku, imperatyw pracy na rzecz ziemi nie gaśnie w sercach jej i męża. Prowadzą zakład ogrodniczy na ziemiach zachodnich. Starają się przekazać wnukom wszystkie wartości, które były dla nich tak ważne w czasie zaborów i odrodzonej II Rzeczpospolitej. Wspomnienia opisane w dobrym literackim stylu – warto je zekranizować. Wiesław Myśliwski

Fragment wstępu

Edycja tomu trzeciego wspomnień Zofii z Odrowąż-Pieniążków Skąpskiej kończy prezentację niezwykłego zapisu życia, niestrudzenie dokonywanego przez Autorkę przez sześćdziesiąt lat, w dwudziestu jeden stukartkowych zeszytach.
To historia jednej, ale bardzo rozgałęzionej o wielu ciekawych koligacjach, Rodziny, której losy ściśle powiązane są z dziejami narodu i kraju. Wielka historia najczęściej jest tłem dla życia najbliższych Autorki. Niejednokrotnie jednak wpływa bezpośrednio na losy dzieci czy wnuków. Doświadczają oni zarówno tragizmu zdarzeń, zwłaszcza w czasach wojen, jak i radości, gdy przeżywają odzyskanie państwowości przez kraj, dokładając do tego sukcesu swoją cegiełkę. Historia osób, zapisana w trzech tomach Wspomnień, nabiera cech uniwersalnych, a dzięki zawartym w tekście retrospekcjom ukazuje doświadczenie i przemiany polskiego społeczeństwa na przestrzeni ponad stu lat.
Trudno jednoznacznie osadzić w czasie początek wspomnień. Pierwsze zdanie brzmi co prawda: „9 stycznia 1900 wyszłam za mąż”. Ale przez pierwsze kilkadziesiąt stron Autorka cofa się w czasie i opisuje nie tylko swoje dzieciństwo (urodziła się w 1881 roku), ale wszystko, co zapamiętała z opowieści Rodziców o swoich przodkach. Tom pierwszy kończy się w roku 1920, gdy Dziadkowie moi kończą dzierżawę majątku Brzezna na Sądecczyźnie. Opuszczają Sądecczyznę i przenoszą na Pomorze do powiatu działdowskiego, gdzie zarządzają domeną państwową (rodzaj leasingu majątku ziemskiego) Wielki Łęck. Jest więc ten tom zapisem historii rodzinnych z czasów zaborów (austriackiego i rosyjskiego), dramatu pierwszej wojny i radości z odzyskania niepodległości. (...) Rafał Skąpski
 

Zofia z Odrowąż-Pieniążków Skąpska, Dziwne jest serce kobiece.. opracowanie Rafał Skąpski, Czytelnik 2023
Książka zgłoszona do konkursu o nagrodę im. ks. Bolesława Kumora