Konsolidacja albo współpraca szpitali w ramach konsorcjum – przepis na redukcję długów?

Raport GUS „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2022”

Zgodnie z Raportem GUS pt. „Zdrowie i ochrona zdrowia w 2022 r.” na koniec 2022 roku w Polsce funkcjonowało 896 stacjonarnych szpitali ogólnych, w tym 313 szpitali powiatowych, które świadczyły usługi opieki zdrowotnej finansowane przez NFZ.  Pacjenci mieli do swojej dyspozycji ponad 164 tysięcy łóżek. Przeliczając to, na liczbę mieszkańców, oznacza to 2,4 szpitala na 100 tysięcy mieszkańców i 43,5 łóżka na 10 tysięcy mieszkańców, co przekłada się na 230 mieszkańców na jedno łóżko (o 5 więcej niż w 2021 roku).

Jak podaje GUS w 2022 roku 6 895,9 tysięcy pacjentów było hospitalizowanych (o 8,9 proc. więcej niż w roku poprzednim), a w ramach opieki dziennej, realizowanej zarówno w szpitalach stacjonarnych, jak i w tzw. szpitalach dziennych, łącznie leczonych było 4 034,7 tysiąca pacjentów, co stanowi wzrost o 18,0 proc. w porównaniu z 2021 rokiem.

Zróżnicowana liczba szpitali powiatowych

Liczba szpitali powiatowych jest bardzo zróżnicowana: najmniejsza ich liczba występuje w województwie lubuskim (8), natomiast najwięcej zlokalizowanych jest w województwie mazowieckim (44). Mimo, że nakłady na ochronę zdrowia, w tym na szpitalnictwo systematycznie i wyraźnie rosną, interesariusze systemu ochrony zdrowia w Polsce (m.in. decydenci, eksperci, pacjenci) nie dostrzegają wyraźnej poprawy jakości oraz dostępności leczenia, a wiele szpitali w dalszym ciągu ma poważne problemy finansowe.

Zadłużenie szpitali powiatowych

Rosnące zadłużenie i koszty, malejąca rentowność i coraz większa presja płacowa to zasadnicze powody dramatycznej sytuacji szpitali powiatowych. Według danych Ministerstwa Zdrowia, w latach 2019–2021 zobowiązania całkowite szpitali powiatowych systematycznie rosły, osiągając odpowiednio ponad 6 miliardów złotych, niemal 6,9 miliarda złotych oraz niecałe 7,3 miliarda złotych. Jednocześnie zobowiązania wymagalne szpitali powiatowych w tych samych latach wynosiły odpowiednio około 803 milionów złotych, 724 miliony złotych i prawie 602 miliony złotych. Dane na 30 czerwca 2022 r. pokazują, że łączne zobowiązania szpitali powiatowych przekroczyły 7,3 miliarda złotych, z czego zobowiązania wymagalne wynosiły prawie 777 milionów złotych.

Konsolidacja lub współpraca w ramach konsorcjum – dobry kierunek?

Blisko 10 lat temu pojawiały się pierwsze głosy, że wiele szpitali powiatowych, które obsługują zbyt małą populację, nie będzie w stanie utrzymać się samodzielnie. Z tego względu konsolidacja lub współpraca w ramach konsorcjum dwóch lub więcej szpitali, gdzie możliwe jest obniżenie kosztów stałych, szczególnie związanych z zarządzaniem, wydaje się być jedynym rozsądnym rozwiązaniem. Niedostateczna koordynacja rozmieszczenia placówek medycznych w Polsce, w tym również szpitali powiatowych oraz zakresów świadczeń, które oferują, prowadzi do nadmiernego dostępu do usług zdrowotnych. Ponadto, bliskie odległości między dwoma szpitalami powiatowymi (20-30 km), choć leżą one w różnych powiatach, mogą dodatkowo przyczyniać się do nadpodaży usług zdrowotnych.

Obliczenia sugerują, że szpital powiatowy, wyposażony w 4 podstawowe oddziały, blok operacyjny oraz jednostkę intensywnej terapii, powinien obsługiwać populację liczącą co najmniej 100 tysięcy mieszkańców.

W praktyce jednak wiele szpitali powiatowych o takim standardzie medycznym działa w powiatach liczących od 40 do 60 czy 70 tysięcy mieszkańców. Taka populacja nie generuje wystarczającego zapotrzebowania na usługi medyczne, które pokryłyby koszty utrzymania takiego szpitala. W związku z tym, konsolidacja szpitali, zwłaszcza szpitali powiatowych, staje się nieunikniona.

https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/zdrowie/kondycja-szpitali-powiatowych.html

https://zdrowie.pap.pl/zdrowie-w-ue/sytuacja-finansowa-szpitali-powiatowych-jest-zle

https://www.portalsamorzadowy.pl/ochrona-zdrowia/jest-zle-to-cud-ze-wiele-szpitali-powiatowych-jeszcze-nie-upadlo,492335.html

https://www.prawo.pl/zdrowie/konsolidacja-rozsadnym-rozwiazaniem-w-celu-obnizenia-kosztow,239515.html

Katarzyna Grabka, ISW, fot. 1662222/Pixabay.com – zdjęcie ilustracyjne.